Manual Mode là chế độ chụp cho phép bạn kiểm soát hoàn toàn máy ảnh bằng phương pháp thủ công. Mặc dù ngày nay các máy ảnh dần được tự động hóa với các tính năng chụp ảnh Auto, cho phép người mới có thể dễ dàng sử dụng. Tuy nhiên, việc nắm được cách chụp ảnh ở chế độ Manual vẫn là cần thiết để bạn có thể tự do sáng tạo, tạo ra những bức ảnh đẹp và ấn tượng nhất.
Manual Mode là gì?
Manual Mode hay còn gọi là chế độ chụp ảnh thủ công, cho phép bạn có thể kiểm soát hoàn toàn các cài đặt của máy ảnh. Mỗi khi máy ảnh của bạn được cài đặt ở chế độ Manual, bạn có thể điều từng thông số hoặc tất cả các cài đặt mà máy ảnh cung cấp. Quan trọng nhất, chế độ này cho phép bạn có thể kiểm soát 3 biến thể ảnh hưởng đến độ phơi sáng, gồm: ISO, khẩu độ và tốc độ màn trập.
3 biến thể này cùng nhau quyết định độ sáng tổng thể của ảnh (tức là độ phơi sáng). Chúng cũng tác động đến ảnh của bạn theo những cách quan trọng khác: bằng cách điều chỉnh độ sắc nét, độ sâu trường ảnh và chất lượng tổng thể của ảnh. Đó là lý do tại sao chế độ Manual rất được các nhiếp ảnh gia yêu thích. Bởi ở chế độ này, bạn có thể điều chỉnh độ sáng hoặc tối của bức hình một cách chính xác như bạn mong muốn. Bạn cũng có thể đảm bảo độ sắc nét hoàn hảo, tạo hiệu ứng độ sâu trường ảnh khác nhau và giữ cho ảnh của bạn trông chất lượng hơn.
Điều này trái ngược hoàn toàn với các chế độ khác, chẳng hạn như chế độ hoàn toàn tự động không cho phép bạn điều chỉnh bất kỳ cài đặt nào trên máy ảnh. Ở chế độ bán tự động chỉ cho phép bạn điều chỉnh một số cài đặt nhất định trong khi máy ảnh sẽ tự động kiểm soát phần còn lại.
Những điều cần biết khi chụp ở chế độ Manual Mode
Trước khi đi sâu vào chế độ chụp Manual, đầu tiên bạn cần làm quen với độ phơi sáng (Exposure). Về cơ bản, độ phơi sáng = cường độ x thời gian. Đây là sự kết hợp giữa lượng ánh sáng chiếu vào cảm biến (hoặc phim) và khoảng thời gian ánh sáng được phép chiếu vào.
Như đã trình bày ở trên, exposure được kiểm soát bởi 3 yếu tố gồm: khẩu độ, tốc độ màn trập và ISO. Trong đó:
- Khẩu độ hay độ mở của ống kính, được đo bằng f-stop và cường độ ánh sáng đi vào.
- Tốc độ màn trập được quyết định bởi thời gian chụp.
- ISO liên quan đến độ nhạy sáng của cảm biến máy ảnh. ISO cao có nghĩa là có độ nhạy sáng lớn, gây ra chất lượng ảnh bị giảm. Đồng thời, ISO cũng giúp tính toán ánh sáng đi vào trong cảm biến để có thể ghi lại hình ảnh một cách tốt nhất.
Chụp ảnh thủ công thực sự chỉ là một hành động cân bằng ánh sáng trong bức ảnh. Vẻ đẹp của việc chụp ảnh ở chế độ thủ công là việc bạn có thể nhận ra các yếu tố cần ưu tiên trong bức ảnh sắp xếp sao cho hợp lý nhất. Ngoải ra, làm chủ được chế độ Manual cũng giúp bạn kiểm soát được độ sâu trường ảnh, độ phơi sáng chính xác trong các tình huống chụp ảnh mang tính nghệ thuật và lấy nét hoặc tạo mờ một cách có chủ đích, để tạo ra được những bức ảnh và độc đáo.
Bởi ngay cả những máy ảnh tốt nhất, mới nhất cũng khó có thể sánh được với hiệu suất mắt của chúng ta. Do đó, ta cần nắm chắc kỹ thuật chụp ảnh thủ công để có thể quyết định đâu là yếu tố quan trọng nhất trong các yếu tố trên, nhằm mang lại kết quả chụp hình tốt nhất.
Cách để chụp ảnh ở chế độ Manual Mode cho người mới bắt đầu
Bước 1: Xem xét bức ảnh cần chụp
Hãy ngắm nhìn chủ thế của bạn, nó có thể là một ai đó hoặc một phong cảnh nào đó. Vậy đâu là yếu tố cần ưu tiên lấy nét và đâu là yếu tố nên làm mờ nhòe. Khẩu độ nhỏ có xu hướng cho độ sâu trường ảnh lớn, nghĩa là cả tiền cảnh và hậu cảnh sẽ đều được lấy nét. Tuy nhiên, việc chụp ảnh ở khẩu độ nhỏ đòi hỏi phải chụp trong những ngày có nhiều nắng để mang lại được độ phơi sáng thích hợp, không thì bạn sẽ cần phải giảm tốc độ cửa trập xuống thấp hoặc tăng ISO. Nhược điểm của việc giảm cửa trập có thể sẽ gây rung máy, khiến ảnh bị mờ nhòe, trong khi tăng ISO quá cao sẽ có khả năng gây nhiễu, chất lượng ảnh bị giảm.
Ngược lại, nếu chụp ảnh ở khẩu độ lớn như là f/2.0 sẽ cho phép nhiều ánh sáng đi vào cảm biến hơn. Khi này để cần bằng độ phơi sáng, bạn sẽ phải tăng tốc độ màn trập hoặc giảm ISO. Việc chụp ảnh với độ mở khẩu độ lớn nhằm mục đích giữ cho chủ thể được sắc nét nhưng vẫn đảm bảo tiền cảnh và hậu cảnh phía sau được làm mờ. Điều này cũng có thể mang lại hiệu ứng bắt mắt như Bokeh nhưng nó cũng có thể làm hỏng bức ảnh.
Ngoài ra, bạn cũng cần xem xét tốc độ di chuyển của đối tượng bạn đang chụp. Nếu đối tượng là một người đang chạy khá nhanh, để đảm bảo bức ảnh đạt được độ sắc nét bạn cần tăng tốc độ màn trập lên khoảng 1/250s - 1/500s. Nếu đối tượng là chú chim nhỏ đang bay thì tốc độ màn trập phải từ 1/1600s mới đảm bảo cho ra hình ảnh sắc nét.
Bước 2: Thực hiện đo sáng
Để đo sáng, đầu tiên bạn cần phải chọn chế độ Manual trên máy ảnh và chọn khẩu độ. Đồng hồ đo ánh sáng của máy ảnh sẽ chỉ cho bạn vị trí đặt tốc độ cửa trập để có mức phơi sáng chính xác. Bắt đầu ở đây, với vạch đo độ phơi sáng ở mức 0, nhả cửa trập và nhìn vào màn hình phía sau của máy ảnh. Xem xét hình ảnh để biết được liệu nó đang bị thiếu sáng hay thừa sáng? Sau khi đã xác định được, bạn có thể thêm bớt ánh sáng bằng các sửa đổi khẩu độ hoặc tốc độ màn trập cho đến khi ảnh của bạn trông đẹp nhất.
Bước 3: Thiết lập khẩu độ, tốc độ màn trập và ISO
Sau khi bạn tìm thấy mức phơi sáng chính xác, có thể khác với mức mà đồng hồ đo ánh sáng của máy ảnh cho là phù hợp, hãy thử các mức khẩu độ khác nhau. Giả sử độ phơi sáng chính xác của bạn là f/8 và tốc độ màn trập là 1/250. Theo lý thuyết về độ phơi sáng, bạn biết rằng một điểm dừng của khẩu độ tương đương với một điểm đối lập với tốc độ cửa trập: Khi một điểm dừng tăng lên, điểm dừng kia giảm xuống, để duy trì sự cân bằng.
Để hiểu rõ hơn về khái niệm này, hãy thử cài đặt khẩu độ đang thiết lập sang f/5.6 (để thu được nhiều ánh sáng hơn) ở 1/500 (giúp giảm ánh sáng). Kiểm tra kết quả trên màn hình phía sau. Tiếp tục thử nghiệm với khẩu độ ở f/11 và tốc độ màn trập là 1/125. Tìm các giới hạn từ khẩu độ nhỏ nhất đến khẩu độ cao nhất của ống kính. Thực hiện các thí nghiệm này sẽ giúp bạn nắm chắc được khả năng kiểm soát các thông số máy ảnh sao cho bức ảnh đẹp nhất ở các khẩu độ, tốc độ màn trập khác nhau.
Lưu ý: Giới hạn tốc độ màn trập thấp hơn trước khi hình ảnh bị mờ và hỏng. Một nguyên tắc đơn giản, được gọi là quy tắc tương hỗ, là cần phải đảm bảo tốc độ cửa trập của bạn luôn ít nhất nhanh bằng tốc độ trên tiêu cự bạn đang sử dụng. Công thức: Reciprocal Rule: Shutter Speed ≥ 1 / Focal Length
Ví dụ, khi bạn chụp với ống kính 50mm, bạn nên sử dụng tốc độ màn trập thấp nhất là 1/50s để giảm tình trạng máy ảnh bị rung lắc. Nếu chụp với ống kính 20mm, bạn sẽ cần tốc độ màn trập thấp nhất là 1/200s.
Việc tuân thủ quy tắc này đôi khi có thể khiến bạn không thể giảm khẩu độ xuống f/16 hoặc f/22, nhưng ít nhất ảnh của bạn sẽ không bị mờ như kiểu vừa chụp vừa lắc chiếc máy ảnh. Sự cân bằng giữa tốc độ màn trập, khẩu độ và ISO có thể chấp nhận được thường sẽ cung cấp nhiều tùy chọn để có mức phơi sáng chính xác và bạn có thể quyết định vị trí nào trong phạm vi đó sẽ có bức ảnh đẹp nhất.
Có nên luôn sử dụng chế độ Manual để chụp ảnh không?
Chế độ thủ công rất tuyệt vời cho nhiều tình huống, giúp bạn nâng cao kỹ năng chụp ảnh và chụp được những bức ảnh sắc nét, phơi sáng tốt và sáng tạo. Tuy nhiên, có những trường hợp bạn sẽ muốn chọn một chế độ chụp ảnh khác, chẳng hạn như: Aperture Priority, Shutter Priority hoặc chế độ Program. Sau đây là một số phân tích nhanh để giúp bạn biết được khi nào nên chụp ở chế độ Manual, khi nào thì nên chụp ở các chế độ khác:
Khi nào nên chụp chế độ Manual?
- Bạn đang làm việc trong điều kiện ánh sáng không thay đổi (ví dụ: chụp ảnh trong studio hoặc một căn phòng có ánh sáng xung quanh liên tục).
- Bạn muốn kiểm soát hoàn toàn các biến thể ảnh hưởng đến độ phơi sáng.
- Bạn muốn chụp những bức ảnh với hiệu ứng thiết sáng hoặc phơi sáng quá mức.
- Sử dụng khi chụp những bức ảnh phong cảnh và bạn có thời gian để điều chỉnh các cài đặt của mình một cách cẩn thận.
Khi nào không nên chụp chế độ Manual?
- Ánh sáng đang thay đổi nhanh chóng hoặc đối tượng của bạn đang di chuyển giữa ngoài trời và bóng râm (ví dụ: khi chụp ảnh một con chim khi nó bay vào và ra khỏi cây).
- Bạn quan tâm đến khẩu độ và tốc độ màn trập nhiều hơn, trong khi đó các yếu tố khác như ISO lại ít quan trọng hơn,...
- Bạn đang chụp ảnh hành động và mối quan tâm hàng đầu là tính năng lấy nét tự động giúp đảm bảo bức hình luôn được lấy nét đúng và chính xác.
- Bạn là người mới bắt đầu và hiểu biết về các chế độ phơi sáng.
Một số chế độ chụp ảnh khác
Như đã trình bày ở trên, bạn có thể thấy Manual là một chế độ chụp ảnh tuyệt vời cho những tình huống cần kiểm soát các cài đặt. Tuy nhiên, khi chụp ảnh trong những điều kiện luôn thay đổi việc sử dụng các chế độ chụp bán tự động sẽ là lựa chọn tốt hơn cho bạn. Dưới đây là một vài chế độ chụp ảnh bán tự động được các nhiếp ảnh gia sử dụng phổ biến:
- Chế độ Aperture Priority (Ưu tiên khẩu độ): cho phép bạn kiểm soát khẩu độ và ISO trong khi máy ảnh của sẽ tự động chọn tốc độ màn trập. Chế độ này rất tuyệt vời cho những tình huống bạn muốn thiết lập độ sâu trường ảnh nhưng không muốn dành quá nhiều thời gian để xử lý tốc độ màn trập.
- Chế độ Shutter Priority (Ưu tiên tốc độ màn trập): cho phép bạn kiểm soát tốc độ màn trập và ISO, trong khi máy ảnh sẽ chọn khẩu độ. Chế độ này rất hữu ích trong những trường hợp chụp ảnh muốn chọn tốc độ màn trập cụ thể cho mục đích sáng tạo và bạn không đặc biệt quan tâm đến khẩu độ.
- Chế độ Program: cho phép bạn kiểm soát ISO và bạn cũng có thể điều chỉnh độ phơi sáng thông qua cài đặt bù phơi sáng của máy ảnh.
Kết luận
Qua bài viết hướng dẫn cách chụp ảnh ở chế độ Manual mode trên đây, chúng tôi đã cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản để bắt đầu làm quen với chế độ chụp thủ công. Bạn hãy tự tin cầm máy lên và thực hành chụp thật nhiều ảnh với nhiều cài đặt khác nhau, thực tập càng nhiều khả năng chụp ảnh của bạn sẽ càng tốt.
Hãy đến Digiworld Hà Nội để trải nghiệm sản phẩm.